Hij houdt er niet van naar zwarte schermen te kijken. Dan mist hij de interactie met zijn pubers. Huub Janssen van het Veenlanden College over de voorwaarden van een goede online toets, en hallo, kunnen die toetsen niet eindelijk eens wat gevarieerder, creatiever en gedifferentieerder?

Het gemak. En de vele toetsingsmogelijkheden. Dat waren de voornaamste redenen waarom een commissie van ‘wijze IT-mannen’ van zijn school voor Quayn koos, vertelt Huub Janssen. “Je maakt een proefwerk in dat onlinetoets systeem en linkt dat aan Magister. Leerlingen nodig je uit voor die toets en klaar, heel eenvoudig. Als docent hoef je maar een paar handelingen te verrichten. Zelfs een digibeet kan ermee geen fouten maken. Daarbij is Quayn betaalbaar en safe. Ook niet onbelangrijk.”

De Terriërs
Huub Jansen geeft al vanaf 1998 geschiedenis aan het Veenlanden College (mavo, havo en atheneum) dat vestigingen heeft in Mijdrecht en Vinkeveen. Hij doet daar de hele onderbouw en eindexamenklassen mavo.
Doceren, ja, dat zat in hem. Als jochie van 16 gaf hij al hockeytraining bij zijn club De Terriërs uit Heiloo. “Ik vond het fijn voor een groep te staan, en merkte ook dat ik daar goed in was. Ik vind pubers leuk. De interactie, de dynamiek, die is nooit dezelfde.” Online ontbreekt die interactie. Verschuilen leerlingen zich achter een zwart scherm. “Dan mis ik ze, ja, echt.”

Naoorlogse geschiedenis
Geschiedenis, ja, logisch. Op de middelbare school raakte Janssen besmet door zijn geschiedenisleraar Piet Donders van de Havo Top in Bergen. “Die man kon zo prachtig vertellen en haakte altijd in op de actualiteit. Geschiedenis drijft op de kracht van storytelling.” Zijn favoriete periode is de naoorlogse geschiedenis. Omdat die tastbaar is. “Je kunt ontwikkelingen van vandaag direct linken aan die periode. Daarom is die ook veel meer relevant voor leerlingen. De prehistorie, alsjeblieft, die is best interessant hoor, maar daar hebben pubers toch helemaal geen gevoel bij.”

Rubrics
De twee vestigingen van het Veenlanden College zijn totaal anders van opzet. In Mijdrecht wordt meer traditionele lesgegeven en vaker traditioneel getoetst. In Vinkeveen draait het om gepersonaliseerd leren. De leerlingen werken er vooral online. Elke dag maken ze hun eigen planning. Ze volgen gezamenlijk workshops en lezingen. En ze worden vooral formatief getoetst. Op hun werk krijgen ze individueel feedback via Rubrics, dat hen inzicht geeft in de stappen die ze moeten nemen om op een volgend niveau te komen. En daar ziet Janssen een trend. “Online toetsen kun je goed gebruiken voor meer dan alleen reproductieve toetsen. Ik geloof sowieso dat we daarmee wel een beetje klaar zijn. Zelf online onderzoek doen en ondervinden wat betrouwbare bronnen zijn en wat niet, en leren beschouwende teksten te maken, daar leer je het meest van. Veel meer dan van een schriftelijke reproductie toets. Maar inderdaad, dat kan niet zonder basiskennis.”

Online examens moet wel veilig
De sectie biologie en exacte vakken hebben veel met Quayn gewerkt. “Maar de toetsen voor het schoolexamen hebben we gewoon op school gedaan. Want dat was online niet te doen”, zegt Janssen. “Je kunt niet voorkomen dat leerlingen dat met het boek op schoot invullen en anders verzinnen ze wel een andere manier om dat ‘gezamenlijk’ te maken. Voor het online toetsen van examens moet je echt een veilig systeem hebben.”

Formatief is de toekomst
Een online toets met open vragen kan, een open boek toets ook. Of laat leerlingen een essay schrijven, zegt Janssen. “Veel interessanter.” Variatie en differentiatie in toetsing vindt hij sowieso een must. Ook voor de eindexamens. “Ik geef leerlingen soms de keuze, en daarvoor heb ik stevige criteria ontwikkeld, wil je een schriftelijke of mondelinge toets, een opdracht of op een andere manier worden getoetst. Dan is hun motivatie stukken beter. Toetsen is een middel, geen doel op zich.” Voorlopig doen ze die op het VLC nog gewoon in de schoolbankjes, ja hoor, straks ook het PTA. Net zoals de schoolexamens tijdens de lockdown. Met steeds maximaal acht tot tien leerlingen in een klaslokaal, incluis ontsmettingsmiddelen, looprichtingen en andere corona-maatregelen. “We gaan echt wel naar die online toetsen toe, dat kan niet anders. Maar dan wel formatief. Dat is de toekomst.”