Margreet Vermeer is onderwijsspecialist en adviseur bij The Learning Network. Zij heeft vijf jaar voor de klas gestaan bij verschillende scholen. Haar dochter doet eindexamen havo en haar zoon studeert geschiedenis in Leiden. Wekelijks deelt zij voorbeelden, vragen en visie op de veranderende onderwijswereld. Vandaag: Digitaal toetsen zonder sjoemelen en spieken. Hoe dan?

Sjoemeldrempels bij digitaal toetsen
Sjoemelen en spieken, het hoort een beetje bij het maken van een examen, proefwerk of schriftelijke overhoring. Ik bedoel, wie heeft dat niet een keertje gedaan of geprobeerd -mea culpa, ik ook. Een leraar hoefde maar even een andere kant op te kijken, en jij pakte snel dat gecodeerde gummetje of verstopte papiertje uit je etui. Dus ook bij een online toets zullen leerlingen altijd proberen te spieken. Leuk voor hen: sjoemelen gaat online flink wat makkelijker.

Vragen delen met Discord
In de klas zie je als docent wat je leerlingen doen. Tijdens een online toets heb je geen idee wat zij thuis achter dat scherm uitspoken. Hun bureau kan bezaaid liggen met boeken en aantekeningen. Ze kunnen Google en allerlei internetpagina’s raadplegen. Ze kunnen met elkaar chatten en appen, en aldus de toetsvragen onder elkaar verdelen. ‘Jullie doen vraag 3 en 4, wij 1 en 2’. Vooral met Discord werkt dat prima. Dat is een app, wereldberoemd onder gamers, waarmee je supersnel groepschat en videobelt. En dan heb je thuis nog een ouder die misschien de toets maakt. Of dat superslimme buurjongetje of de oudere broer die dat graag voor een tientje doet. Bij een digitale toets kun jij je leerlingen enkel vertrouwen op hun blauwe ogen.

Zonder camera je leerlingen volgen
Iets meer vertrouwen dan blauwe ogen geeft Test-Correct. Dat is een softwareprogramma waarbij je al je leerlingen in een toetsomgeving plaatst. Je kan aldus precies volgen hoe zij een toets maken; je kijkt zonder camera vanaf een afstandje met iedereen mee. Wanneer die leerling uit dat bekende vriendengroepje slechts die ene open vraag beantwoordt, daarna even niks doet, waarna de anderen uit dat groepje ineens allemaal diezelfde vraag op ongeveer dezelfde manier beantwoorden, ja, dan mag je onraad ruiken -bij een multiple choice is dit minder hard te maken.

Integriteitsformulier als extra drempel
Het helpt meestal al enorm als jij je leerlingen vooraf vertelt dat jij met de voortgang van een toets meekijkt, hoor ik van docenten. Maar dan nog, je weet niet precies wie de toets maakt. Dat kan ook een moeder, dat broertje of dat slimme buurjongetje zijn. Laat ouders daarom een integriteitsformulier ondertekenen. Natuurlijk kunnen ze dat braaf paraferen en anders besluiten, want ja, de zoon of dochter moet over, maar toch, het is weer een extra drempel die je neerlegt.

Camerabewaking
Je kunt nog een stapje verder gaan: camerabewaking. Je vraagt elke leerling of die de camera van zijn mobieltje met een open geluidsverbinding op zo’n manier wil neerzetten dat een surveillant goed kan zien wie de toets maakt. En een goede blik op het lege bureau, het scherm en toetsenbord houdt. Om mee te kijken en te luisteren.

Lockdown software met webcam
En doe eens gek. Je kunt als school ook besluiten tijdens een digitaal examen of proefwerk opnames te maken. Via een webcam, laptopmicrofoon én smartphonecamera. Voor een prachtig 360 graden uitzicht op de ruimte waar de student verblijft. Ook gelezen: lockdown software, waarbij een surveillant tijdelijk de computer overneemt en de leerling even geen toegang tot andere websites krijgt.

Toilet als lek
Als een leerling tijdens een digitale toets naar het toilet wil -niks menselijks is hem ook tijdens een examen vreemd- moet hij dat via de chat aangeven. En ja, het kan zijn dat zich daar al zijn boeken en aantekeningen bevinden, incluis een extra computer en dat slimme buurjongetje. Honderd procent waterproof is digitaal toetsen nou eenmaal niet. Net zomin als die aloude proefwerken. Heb jij toen echt maar een keertje gespiekt? Of toch vaker? Mea culpa, ik ook.